تاريخچه بسکتبال :

زادگاه بازي بسکتبال آمريکاست . اين بازي در اوايل پاييز سال 1891 ميلادي توسط شخصي به نام جيمز ناي اسميت پايه ريزي و ابداع شد . اما ، از قرن ها پيش در ميان ساکنان نقاط مختلف قاره آمريکا ، به ويژه آمريکاي مرکزي و جنوبي انواعي ازبازی و مسابقه رايج بوده که کم و بيش به بسکتبال شباهت داشته است .

سابقه تاريخی :

در کشور آرژانتین ، نوعي بازي سنتي و قديمي در ميان گله دار ها متداول است که آن را (پاتو) (PATO) مي نامند . در اين بازي ، دو تيم سوار بر اسب در ميداني وسيع به تاخت و تاز مي پردازند و هر تيم کوشش مي کند توپي را که شش حلقه (مانند دستگيره) بر بدنه آن هست ، با پرتاب کردن و پاس دادن به ياران خودي ، به آن سوي ميدان برساند و از حلقه و توري سبدي که در انتهاي ميدان بر روي ستوني چوبي نصب شده ، عبور دهد . اين بازي تا حدي شبيه بسکتبال است اما شباهت بازي پوک تاپوک با ورزش بسکتبال بيش از پيش است . پوک تاپوک ، در ميان اقوام متمدن قاره آمريکاي جنوبي و مرکزي رواج بسيار داشت به ويژه اقوام مايا و تولتک (در ناحيه مکزيک کنوني) اين بازي را کهن با توپ و حلقه هاي ثابت در ميداني وسيع انجام مي شد ، با علاقه و هيجان زيادي برگزار مي کردند .

تولد ورزشی به نام بسکتبال جيمز ناي اسميت يک پزشک کانادايي بود که با ايالات متحده آمريکا مهاجرت کرد و تابعيت آن کشور را گرفت.
در سال 1891 يعني زماني که دکتر ناي اسميت در دانشگاه ورزش اسپرينگ فيلد (واقع در ايالت ماساچوست آمريکا) درس مي داد ، رئيس دانشگاه از او خواست ورزشي ابداع و اختراع کند که دانشجويان بتوانند درفصل زمستان در سالن به آن بپردازند تا آمادگي جسماني خود را براي پرداختن به مسابقات ميداني فوتبال، هاکي و بيسبال ، در فصل بهار و تابستان حفظ کند .
دکتر ناي اسميت پس از بررسي رشته هاي موجود ورزشي ، دريافت که ورزش جديد بايد :

• توپ در آن نقش داشته باشد .
• به صورت گروهي به اجرا در آيد .
• اصل رقابت در آن رعايت شود .
• و بر مهارت استوار باشد .
• هيچ گونه خشونتي و برخوردهاي سخت بدني مبتني نباشد .
• 
  حاصل اين افکار و انديشه ها ورزشي شد به نام بسکتبال که امروزه پس از سپري شدن نزديک به يک قرن و اندي از اختراع آن ، از پر طرفدارترين و هيجان انگيزترين رشته هاي ورزش بين المللي است .
  دکتر ناي اسميت در شروع کار دو سبد که مخصوص حمل میوه بود بر ديوار دو طرف سالن ورزش دانشگاه و در ارتفاعي بلندتر از قد يک انسان قد بلند نصب کرد و به دو گروه از ورزشکاران جوان دانشگاه آموزش داد که توپي را دست به دست بدهند و سعي کنند آن را به درون سبد بيندازند . در اين حال ، تيم مقابل بايد بکوشد که مانع از انجام اين کار شود و توپ را هم از چنگ حريف بربايند و تصاحب کند.
  نخستين مسابقه اي که به اين ترتيب و به صورتي تجربي ترتيب يافت ميان دو تيم 9 نفره در کالج اسپرينگ فيلد بود و اولين گل تاریخ بسکتبال را هم يکي از بازيکنان به نام "ويليام چيلس" به سبد انداخت . بعدها شخصي به نام "فرانک ماهان" با توجه به اينکه در زبان انگليسي سبد را بسکت ( BASKET ) و توپ را بال (BALL ) مي گويند ، اين ورزش را بسکتبال ناميد . دکتر ناي اسميت ، براي آنکه بازي بسکتبال خشن نشود ، مقررات دقيقي براي آن به وجود آورد . بعضي از مقررات اوليه بسکتبال چنين بود :
• بازيکنان حق نداشتند توپ را از دست هم بربايند .
• بازيکني که توپ را در اختيار داشت ، نبايد با آن راه برود يا بدود .
• هل دادن و هر نوع خشونت ممنوع بود .
• فقط بازيکناني که توپ را در اختيار نداشتند مي توانستند به هر طرف بدوند و جا بگيرند .
• بازيکن توپ به دست بايد توپ را به طرف ياران خود پرتاب کند و به آنها برساند .
• 
  در آغاز ، ته سبد هم بسته بود و هر بار که توپ به درون سبد مي افتاد بايد کسي به کمک نردبان توپ را از سبد بيرون بياورد .
  در سال 1892 شخصي به نام "لئو آلن" سبد بسکتبال را که تا آن روز از ترکه چوب يا الياف بود و به همين دليل به زودي پاره و فرسوده مي شد ، از سيم بافت تا استحکام بيشتري داشته باشد .
  ديري نگذشت که اين ورزش جديد طرفداران زيادي در ميان دانشجويان دانشگاه اسپرينگ فيلد و ديگر دانشگاه ها يافت .دکتر ناي اسميت هم مقررات و قوانين بسکتبال را کامل تر کرد و نسخه هايي از آن را به هر دانشگاه يا باشگاهي که علاقمند بود ارسال داشت . اين مقررات در سال 1892 ميلادي به صورت کتابچه اي براي استفاده عموم منتشر شد .
  کشور کانادا نخستين کشور خارجي بود که ورزش بسکتبال به آن راه يافت .
  ديگر کشور ها هم بتدريج و در سال هاي بعد پذيراي اين ورزش جديد شدند :
  فرانسه در سال 1893 ، چین و هندوستان در سال 1894 ، انگلستان در سال 1894 ژاپن در سال 1900 و .. .
  نخستين مسابقه رسمي بسکتبال در سال 1896 بين دو تيم از دو دانشگاه شيکاگو و آيوا برگزار شد . نتيجه اين بازي تاريخي 15 بر 12 به سود تيم دانشگاه شيکاگو بود .
  در سال 1930 دکتر ناي اسميت کتابي درباره خواص بسکتبال تاليف کرد تا نشان دهد که بازي بسکتبال گرچه بسيار پر تحرک است اما حتي براي سالمندان هم خطري ندارد و آسيبي متوجه اعضاي حياتي بدن (قلب وکلیه) نخواهد شد . 

" ورزش بسکتبال به علت داشتن خصوصیات خاص ، یکی از پرهیجان ترین رشته های ورزشی می باشد که در آن زمان نقش تعیین کننده ای دارد و در بسیاری از مسابقات سرنوشت  تیم ها در ثانیه ها تعیین شده است".